با سردترشدن هوای کشور، صنایع و نیروگاههای ایران باز هم با مشکل تکراری هر سال، یعنی کمبود گاز مواجه شدهاند. قطعی و سهمیهبندی برق هم که در سالهای گذشته معمولاً در فصل تابستان گریبان این صنایع را میگرفت، امسال در فصل زمستان هم میهمان صنایع کشور است. اما با قطعی برق و
با سردترشدن هوای کشور، صنایع و نیروگاههای ایران باز هم با مشکل تکراری هر سال، یعنی کمبود گاز مواجه شدهاند. قطعی و سهمیهبندی برق هم که در سالهای گذشته معمولاً در فصل تابستان گریبان این صنایع را میگرفت، امسال در فصل زمستان هم میهمان صنایع کشور است. اما با قطعی برق و گاز صنایع میتوان به تحقق رشد تولید امید داشت؟
اخیراً مصطفی رجبیمشهدی، سخنگوی صنعت برق، «محدودیت اعمالشده روی برق صنایع را 10 درصد اعلام کرد و آن را ناچیز شمرد.». با این حال اعمال این محدودیت فارغ از شدت و ضعف آن اتفاق خوشایندی برای صاحبان صنایع به شمار نمیآید. بهویژه آنکه کاهش سهمیه برق تنها چالشی نیست که آنها این روزها با آن درگیر هستند.
چندی پیش بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در نامهای به شرکت ملی گاز نسبت به محدویتهایی که برای تامین گاز واحدهای فولادی در فصل سرما وضع شده، ابراز نگرانی کرد.
حال قطعی برق و گاز صنایع در شرایطی رقم خورده که ایران از چندی پیش اروپا را به فرا رسیدن زمستان سخت تهدید میکرد. در شرایطی که اروپاییها با استفاده از سوخت و انرژی جایگزین صنایع خود را سر پا نگه داشتهاند، فعالان اقتصادی ایرانی باید خط تولید خود را تا زمان دریافت سهمیه تعطیل کنند.
افت تولید با کاهش سهمیه برق و گاز صنایع
ابراهیم جمیلی، رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران، به تجارتنیوز گفت: صنایع در تابستان با کمبود برق و در زمستان با کمبود گاز روبهرو هستند. در چنین شرایطی کاهش 10 درصدی سهمیه برق آنها به معنای کاهش میزان تولید و افزایش قیمت تمامشده تولید است.
وی افزود: صاحبان اکنون در حالی با قطعی برق و گاز صنایع انتظار رشد تولید وجود دارد که تولیدکنندگان در تهیه مواد اولیه، لوازم یدکی و تجهیزات مشکل دارند و تولید آنها سیر نزولی را طی میکند. حالا به جای ارائه تسهیلات برای کمک به تولید سهمیه برق را هم کاهش میدهند!
تکاپو برای خودکفایی در تامین برق
حمیدرضا صالحی، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، نیز موضوع اعمال محدودیت بر برق و گاز صنایع را تایید کرد و گفت: در فصول گرم تقاضا برای برق در سراسر کشور از تولید آن بیشتر میشود و در زمستان هم به دلیل افزایش مصرف گاز، میزان گازی که به عنوان سوخت در اختیار نیروگاه ها قرار میگیرد، کاهش مییابد و وزارت نیرو با هدف مدیریت مصرف، سهمیه برق صنایع را کمتر میکند.
او ادامه داد: در نتیجه دلیل اعمال محدودیت بر برق صنایع در زمستان کمبود گاز است و به دلیل محدودیتهای زیست محیطی نیروگاهها امکان جایگزینی سوخت مازوت را به جای گاز طبیعی ندارند. با این حال محدودیت اعمالشده بر برق صنایع در طول سال یکسان نیست و شدت و ضعف دارد.
صالحی توضیح داد: اعمال محدودیت بر برق صنایع راهکاری است که در کوتاهمدت تعادل را در عرضه و تقاضای برق برقرار میکند، اما تولید کشور رو به رشد است و برای تقویت تولید در بلندمدت باید سرمایهگذاری بر تولید برق افزایش یابد تا محدودیتی که بر صنایع تحمیل میشود به تدریج بیشتر نشود.
این عضو اتاق بازرگانی تصریح کرد: محدودیت 10 درصدی که اکنون برقرار است تغییر ملموسی در کارکرد صنایع نداشته، با این حال شماری از صنایع به این فکر افتادهاند تا به طور مستقل از وزارت نیرو برق بگیرند تا به صورت مستمر و پایدار برق داشته باشند. به طور مثال شرکتهای فولاد مبارکه و گلگهر این کار را برای تامین برق انجام میدهند.
ایران دارنده دومین ذخایر گاز جهان
اینکه صاحبان صنایع در تلاش هستند برای تامین برق واحدهای تولیدی از وزارت نیرو مستقل باشند تا دغدغه کمتری در این زمینه داشته باشند نشانگر ضعف عمکلرد وزارت نیروست. این اتفاق میتواند با افزایش سرمایهگذاری روی تولید برق برطرف شود.
دادههایی که اداره انرژی آمریکا در نوامبر سال جاری منتشر کرده گویای آن است که ایران پس از روسیه بیشترین ذخایر ثابتشده گاز طبیعی جهان را دارد و ذخایر آن در سال جاری میلادی به 1203 تریلیون فوتمکعب (بیشتر از 34 تریلیون مترمکعب) رسیده است.
دادههای یادشده همچنین گویای این است که تولید و مصرف گاز ایران از سال 2007 میلادی تاکنون سیر افزایشی داشته است. بنابراین کمبود ذخایر و یا کمبود تولید گاز را نمیتوان دلیل کافی بر کمبود برق و گاز صنایع ایران دانست؛ بلکه با وجود ذخایر کافی انرژی میتوان انتظار داشت برق مورد نیاز صنایع به وفور در اختیار آنها قرار بگیرد. اتفاقی که این روزها رخ نمیدهد.